LUNENBERG.INFO
Blog Layout
Jan 31, 2021
Cornelia van Rijn
Twintig minuten lopen vanaf het Rijksmuseum in Amsterdam staat het huis waar Rembrandt van Rijn vanaf 1633 woonde en werkte. Waar je in het Rijksmuseum prachtige schilderijen, etsen en tekeningen van Rembrandt kunt bekijken, geeft het Rembrandthuis een inkijkje in zijn dagelijkse leven. Het Rembrandthuis is nu een museum, maar de inrichting is nog steeds zoals die in Rembrandts tijd was. Hier leefde hij met Saskia en Titus, zijn vrouw en zoon, en schilderde hij de Nachtwacht. Hier ook stonden Saskia en Titus regelmatig model voor hem.
Bijna tien jaar nadat Saskia en Rembrandt in het huis waren komen wonen, overleed Saskia. In de jaren daarna kreeg Rembrandts reputatie een flinke knauw. Saskia’s testament bepaalde namelijk dat hertrouwen voor Rembrandt grote financiële gevolgen zou hebben. Het alternatief, samenwonen, werd in het zeventiende-eeuwse Amsterdam gezien als leven ‘in hoererije’. Een verhouding van Rembrandt met zijn huishoudster Geertje Dircx liep bovendien uit op een publiek drama. Met haar opvolgster Hendrickje Stoffels had Rembrandt een rustiger relatie, hoewel de kritiek op het ongetrouwd samenwonen bleef. Daar kwam bij dat Rembrandts werk langzaamaan veranderde: zijn penseelstreken werden grover, de afbeeldingen minder gedetailleerd. Dat was niet wat zijn klanten wilden en de inkomsten van de schilder liepen terug. In 1658 ging Rembrandt failliet.
Cornelia, de dochter van Hendrickje en Rembrandt, was vier jaar oud toen het faillissement van haar vader werd uitgesproken. Cornelia was vernoemd naar Rembrandts moeder en door haar vader erkend, maar toch werd zij beschouwd als een bastaardkind. Het faillissement betekende dat het Rembrandthuis moest worden verkocht. Het gezin verhuisde naar een huurwoning in de mindere Jordaanbuurt. De glorietijd van Rembrandt heeft Cornelia dus nooit bewust meegemaakt.
In het huis in de Jordaan schilderde Rembrandt en deden Hendrickje en Titus hun best dat werk te verkopen, maar de resultaten daarvan waren karig. Het gezin had het niet breed. Vijf jaar na de verhuizing overleed Cornelia’s moeder aan de pest en de negenjarige Cornelia kreeg de verantwoordelijkheid voor het huishouden. Zes jaar later sloeg het noodlot opnieuw toe. Binnen een jaar overleden zowel Titus als Rembrandt. Cornelia was toen nog net geen vijftien jaar en stond er alleen voor. Als bastaardkind had ze nauwelijks rechten.
Een paar maanden na het overlijden van Rembrandt trouwde Cornelia met de acht jaar oudere schilder Cornelis Suythof. Kende Cornelia Cornelis al langer? Was het een huwelijk uit liefde of een stap uit nood geboren? Het is niet bekend. Ook over Cornelis als schilder tasten we in het duister, maar het lijkt erop dat hij niet erg succesvol was.
Een paar maanden na hun huwelijk scheepten Cornelia en Cornelis namelijk in op het VOC schip de Tulpenburgh met als bestemming Nederlands-Indië. Dit was in de zeventiende eeuw een stap die mensen zetten (of gedwongen werden te zetten) die op zoek waren naar een beter leven dan in Nederland voor ze was weggelegd. Op 23 maart 1671 kwamen de zestienjarige Cornelia en haar echtgenoot aan in Batavia. Cornelia en Cornelis kregen drie kinderen, waarvan het eerste kindje kort na de geboorte overleed. Hun zoontjes Rembrandt en Hendrick overleefden Cornelia die maar 30 jaar oud werd.
Rembrandt van Rijn heeft bijna duizend werken nagelaten. Cornelia heeft hij echter nooit geschilderd, van haar bestaat geen enkele afbeelding.
Afbeelding Akte: Stadsarchief Amsterdam
Follow Us
Op nr. 40 in de Sint Jacobsstraat is deze gevelsteen te zien. Hier woonde van 1660 tot 1691 Hendrick Ameshoff die uit Bentheim, net over de grens bij Enschede, kwam. Vermoedelijk handelde Hendrick in het zandsteen dat rond Bentheim werd gedolven en in Amsterdam erg gewild was.
In 1663 verhuisde Jacomijntje Pieters van Middelburg naar Amsterdam. Daar had haar man Pieter Cornelisz. Plockhoy zich na enige rondzwervingen in Engeland en Ierland gevestigd. Enkele jaren later woonde Jacomijntje in het Doopsgezinde armenhofje De Hoeksteen in de Oude Looiersstraat. Wat was er gebeurd?
In de Eerste Passeerdersdwarsstraat 51-65 staat het oudste nog bestaande Nederlandse voorbeeld van philantropische (sociale) woningbouw, bestemd voor arbeiders (het lichte complex rechts op de tekening). Het is in 1853 gebouwd door de architect Hendrik Hana in opdracht van de een jaar eerder opgerichte Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse. Het is een klein complex van twaalf woningen, dat bedoeld was als een model voor grotere projecten.
Hendrik Laurensz. Spieg(h)el was een van de belangrijkste Amsterdamse schrijvers en dichters uit de tweede helft van de 16e-eeuw en mede-oprichter van de rederijkerskamer De Eglantier. Rond 1600 liet hij door architect Hendrick de Keyser het huis op de afbeelding hierboven bouwen. Het stond aan de buitenzijde van het Singel. De stadsmuur was
Op het huidige Muntplein, waar Singel en Amstel elkaar ontmoeten, stond oorspronkelijk de Regulierspoort. Deze stadspoort, gebouwd rond 1485, was een van de drie hoofdpoorten van middeleeuws Amsterdam. De naam van de poort komt van het nabijgelegen Reguliersklooster.
In de middeleeuwen was Amsterdam een houten stad. In 1421 en 1452 waren er twee grote stadsbranden in Amsterdam. Precieze gegevens ontbreken, maar in 1421 zou meer dan een derde van de toen jonge stad verloren zijn gegaan. Zeker is dat de Nieuwe Kerk, de Heilige Stede, het Sint-Elisabethgasthuis, het Stadhuis en tenminste één huis in de Kalverstraat in vlammen opgingen.
Mijn blogjes gaan eigenlijk altijd over onderwerpen waarvan nog iets terug te zien is in Amsterdam. Maar deze keer zou je daar voor naar Napels moeten gaan. Ik heb het in dit blogje over een schilderij dat Margriet Boelen in 1512 schonk aan het Kartuizer Klooster.
Ooit stonden er op het perceel Keizersgracht 493 een koetshuis en stallen. Ze hoorden bij het dubbele woonhuis van burgemeester Andries de Graeff (1611 - 1678) op Herengracht 446, in de Gouden Bocht. Dit stadspaleis staat er nog steeds. Via de tussenliggende tuin kon de burgemeester van zijn woonhuis naar het koetshuis lopen. De Graeff was
Als je door het Vondelpark van Amsterdam-West naar Amsterdam-Zuid wilt, kun je verschillende routes nemen. Een daarvan is door de Rijtuigenhof. De Rijtuigenhof is genoemd naar de Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij die vanaf de tweede helft van de 19-eeuw een groot terrein in deze buurt beheerde.
In de tweede helft van de 19e-eeuw nam de gemeente Amsterdam diverse private ondernemingen over, zoals gas- en drinkwaterbedrijven. Daarnaast reorganiseerde de gemeente haar al bestaande taken, waaronder de geneeskundige armenzorg en de politie.