Horror aan de Rozengracht
Aan de Rozengracht, vlak bij de tweede brug over de gracht, werd in de eerste helft van de 17e-eeuw het huis De Drie Spaerpotten gebouwd. Het huis met de trapgevel, rechts op de afbeelding, staat er nog steeds. De naam van het huis is afgebeeld op de gevelsteen die het huis siert. De naam verwees naar drie kleine woningen achter het huis. De huuropbrengst daarvan was een spaarpotje voor de hoofdbewoner van het pand. Aan de huidige huisnummering is het vroegere bestaan van de drie kleine huisjes nog steeds af te lezen, die springt over van 81 naar 89.
Het is voor de hand liggend om te denken dat de drie kleine huisjes bereikt werden via de naastgelegen Slagersgang, maar die leidde naar andere huisjes. De drie woninkjes achter nummer 81 werden bereikt via een gang in het souterrain van het huis, de Driespaerpottengang.
Rond 1920 werden de huisjes niet meer bewoond, het waren bergplaatsen geworden. De toenmalige eigenaar van het pand vroeg en kreeg toestemming om op de plaats van de keuken in het souterrain en de drie bergplaatsen een zaal te bouwen. Die zaal heeft in de loop van de jaren diverse bestemmingen gehad, waarvan de meest opvallende wel die van horrortheater was.
Horror werd in de gevestigde Amsterdamse theaters niet gespeeld, maar er was wel interesse voor van zowel publiek als acteurs. Zo is bekend dat in de Tweede Wereldoorlog ten huize van de beroemde acteur Ko van Dijk horrorstukken werden opgevoerd.
Het initiatief van Jan en Elsy Banting, die in 1968 het huis aan de Rozengracht ‘waar De Drie Spaerpotten in de gevel staan’ kochten, vulde deze lacune. Zij waren trouwe bezoekers van het beroemde horror theater Grand-Guignol in Parijs en verzamelaars van alles wat met Grand-Guignol te maken had. Bovendien waren beiden enthousiaste amateurtoneelspelers.
Van begin jaren zeventig tot in de jaren tachtig werden in het souterrain van Rozengracht 81 jaarlijks drie of vier horrorstukken gespeeld door een mix van amateur- en professionele acteurs. H. Polzer, beter bekend als Drs. P., was een trouwe bezoeker.
Het niveau van de voorstellingen was behoorlijk en de pers besteedde er dan ook aandacht aan:
Gruwelijke folteringen, in doodsnood gillende slachtoffers en huiveringwekkende angsten, ’t speelt zich allemaal af achter de vriendelijke gevel van het smalle huis ‘De Drie Spaerpotten (Algemeen Dagblad 1976).
Binnenkort slaat de heer Banting weer toe! Er zal weer bloed vloeien, ledematen zullen afgerukt worden en er zullen zich weer zulke gruwelijke taferelen afspelen, dat onschuldige toeschouwers in zwijm zullen vallen… (NRC Handelsblad 1977).
Inmiddels is het gegriezel hier verleden tijd. In het souterrain zetelt nu een recruitmentbedrijf.
Bronnen:
Stadsarchief Amsterdam.
Erica Bilder en Jord den Hollander (1983), Rozengracht 81, Grand-Guignol theater in Amsterdam.
Vriendenwandeling Stadsherstel 2019.
Gemeente Amsterdam, Erfgoed van de Week, november 2020.
Follow Us
